Geschreven door Floor Zomerdijk
De afgelopen twee maanden heb ik samen met collega’s van de gemeente Ede een start gemaakt met de opzet van een integrale gebiedsgerichte aanpak van de wijk Maandereng. Erg interessant om hiermee aan de slag te gaan en te ontdekken welke uitdagingen op ons pad zouden komen. Mijn ervaringen zijn te lezen in onderstaande blog.
In de afgelopen tijd is de start gemaakt met de opzet van een integrale gebiedsgerichte aanpak van de wijk Maandereng. Normaal gesproken wordt vanuit verschillende, veelal ruimtelijke disciplines (zoals wonen, bereikbaarheid, groen en energie) gekeken naar ontwikkelmogelijkheden van een gebied. Vanuit daar worden programma’s geschreven of projecten georganiseerd om de leefomgeving te verbeteren. Bij een integrale aanpak wordt gekeken naar de samenhang tussen deze disciplines om vanuit het geheel naar een gebied te kijken. Het doel hiervan is om werk met werk te maken. Bijvoorbeeld door in een straat zoveel mogelijk tegelijk aan te pakken zodat deze maar één keer open gebroken hoeft te worden. Omdat de ruimtelijke disciplines op zichzelf vaak geen goed beeld geven van het hele leefgebied, liggen er kansen bij het ontwikkelen van een koppeling met sociale disciplines. Ook de komst van de Omgevingswet, waarbij regels voor ruimtelijke ontwikkeling worden gebundeld, is een noodzakelijke aanleiding om op deze manier integraal naar een gebied te kijken. De wijk Maandereng is hierbij als voorbeeldproject uitgekozen.
De kern van de aanpak is te onderzoeken welke concrete opgaven spelen in deze wijk. In deze wijkanalyse kijken we breed: vanuit zowel de sociale- en fysieke-, als beheer- en beleidsopgaven. Bij deze opgaven is in beeld gebracht wat de urgentie is, welke omvang ze hebben, welke oplossingen denkbaar zijn en waar mogelijk financiering van toepassing is. Een voorbeeld hiervan is de klimaatadaptatie-opgave. De wijk is versteend en kent weinig groen. Hierdoor heeft de wijk veel last van hittestress op hete dagen. Het vergroenen van de wijk heeft meerdere voordelen. Het kan verkoeling geven op hete dagen, het zorgt ervoor dat de grond meer regenwater op kan nemen en het kan helpen tegen luchtvervuiling. Momenteel wordt dit probleem niet als noodzakelijk genoeg gezien om er een budget voor te vormen. De verstening zal daarom niet als losstaand project worden aangepakt.
Na het analyseren van de opgaven in de wijk is gekeken welke op een pragmatische wijze met elkaar verbonden kunnen worden. Voor de Maandereng blijken er voor de specifieke thema’s zoals klimaatadaptatie geen directe beheeropgaven te zijn. Wel blijkt de wijk verouderd te zijn en geven bewoners aan een achteruitgang te zien in de wijk, bijvoorbeeld met betrekking tot sociale cohesie.
De koppeling tussen het sociale- en ruimtelijke domein is voor deze wijk interessant omdat de leefbaarheid van de wijk onder druk staat. Het is interessant om te onderzoeken of de problemen in het sociale domein de urgentie vergroten waardoor er wordt besloten om de wijk toch eerder aan te pakken.
Bij het doorlopen van dit proces heb ik ervaren dat het bestuurlijk gezien complex is om een gebiedsgerichte opgave voor een gemeente werkbaar te krijgen. Omdat er op dit moment geen echte urgente opgaven lijken te zijn, is er ook geen duidelijke probleemeigenaar en ontbreekt het daarom aan financiële middelen. In dit geval is het ingewikkeld om de meerwaarde van een geïntegreerde benadering zichtbaar te maken. Meekoppelen, ofwel meeliften op duidelijke ruimtelijke opgaven lukt dan niet. Door opgaven van verschillende thema´s en domeinen met elkaar te verbinden en met de daarvoor verantwoordelijken in gesprek te laten gaan, wordt geprobeerd een constructieve samenwerking te ontwikkelen. Hierbij kan als collectief worden gekeken naar de juiste gebiedsgerichte oplossingen.
Ik vertrouw er op dat in Ede mooie stappen gemaakt kunnen worden richting een integrale aanpak. Mijn tijd bij de gemeente Ede zit erop. Bedankt en veel succes bij het verder ontwikkelen van de integrale wijkaanpak!
Ben je na het lezen van mijn ervaringen geïnteresseerd geraakt? Schroom niet contact met mij op te nemen.
Wees altijd welkom voor een kop koffie!